Học bổng là gì, có những loại học bổng nào?
Học bổng là các suất tài trợ của các cơ sở đào tạo, cơ quan chính phủ và các tổ chức công lập lẫn tư nhân, nhằm hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ chi phí học tập cho người học. Trong khuôn khổ bài viết này, học bổng là các gói hỗ trợ tài chính dành cho sinh viên Việt Nam học tập tại nước ngoài cho hệ cử nhân và cao học.
Có thể chia học bổng thành 5 nhóm với tiêu chí cấp học bổng khác nhau:
Học bổng dựa trên thành tích (Merit based scholarship)
Đây là các suất học bổng du học được cấp cho ứng viên có thành tích cao trong học tập, còn được biết đến với tên gọi Excellent scholarship. Bài phỏng vấn của Hotcourses Vietnam với tác giả Đỗ Liên Quang sẽ cho bạn cái nhìn rõ nét của cựu sinh viên Đại học Duke về hành trình săn học bổng toàn phần dành cho sinh viên xuất sắc.
Tuy nhiên, thành tích ở đây cũng có thể dành cho những ứng viên có thành tích tốt trong thể thao, nhằm khuyến khích các tài năng thể thao như trường hợp kỳ thủ Lê Quang Liêm với học bổng của Đại học Webster, và cả các ứng viên có năng khiếu về nghệ thuật nói chung. Câu chuyện du học ngành khiêu vũ của biên đạo múa Trần Ly Ly bằng học bổng chính phủ Úc cũng chính là điển hình của nhóm học bổng dựa trên thành tích.
Học bổng dựa trên nhu cầu (Need based scholarship)
Đây là loại học bổng dành cho những ứng viên đến từ các gia đình có thu nhập thấp. Cụ thể, đó là những học viên mà nếu không nhận được học bổng này, thì điều kiện tài chính của gia đình sẽ không cho phép họ có thể tiếp tục việc học.
Học bổng dành cho vùng lãnh thổ cụ thể
Đây là loại học bổng không chỉ yêu cầu ứng viên phải đáp ứng một số yêu cầu về điểm số, và còn giới hạn cho một nhóm các quốc gia cụ thể – mà phổ biến là các quốc gia đang phát triển (trong đó có Việt Nam). Nhóm học bổng này có thể được cấp bởi các tổ chức, chính phủ, và trong phạm vi của các trường đại học. Chẳng hạn: Scholarships for Developing Countries của Đại học Westminster, Developing Solutions Scholarships tại Đại học Nottingham, Global Development Scholarships của Đại học Bradford…
Học bổng dành cho nhóm thiểu số và những nhóm ứng viên cụ thể
Nhóm học bổng này được cấp dựa trên các tiêu chí cá nhân, xã hội hoặc nhân khẩu học, chẳng hạn như chủng tộc, tôn giáo, xu hướng tính dục, tiền sử bệnh tật… Các bạn có thể thử săn học bổng online ngay từ hôm nay bằng những từ khóa phù hợp với đặc tính của mình, ví dụ như học bổng cho người dân tộc thiểu số (Minority and Ethnic Scholarships), học bổng cho sinh viên thuộc cộng đồng LGBT (LGBT Scholarships), hay học bổng cho nữ giới (Scholarships For Women)…
Học bổng lãnh đạo/ phụng sự cộng đồng (Leadership/Community Service Scholarships)
Và cuối cùng không thể không kể đến nhóm học bổng du học dành cho những cá nhân có tố chất lãnh đạo, và đặc biệt là có nguyện vọng phấn đấu để nắm giữ vai trò lãnh đạo về sau, góp phần phát triển cho tổ chức/ xã hội ở nước mình. Thông thường, nhóm học bổng có điều kiện ràng buộc, đó là yêu cầu người nhận học bổng phải trở về nước sau khóa học. Một số tên gọi phổ biến của học bổng lãnh đạo là: Global leadership scholarship hay Leadership Scholarship Program.
Tương tự, học bổng phụng sự cộng đồng được cấp dựa trên những thành tích đóng góp cho cộng đồng trước đó của ứng viên, thông qua các câu lạc bộ, nhóm hội mà ứng viên từng tham gia. Tất nhiên, những ứng viên thể hiện được nguyện vọng, tiềm năng và tinh thần “pay- back” cũng có cơ hội nhận được học bổng này.
Làm sao để có học bổng du học toàn phần?
Theo bí quyết săn học bổng của những sinh viên đi trước, bất kể là bạn đang muốn săn học bổng cử nhân hay học bổng cao học, một trong những điều kiện xin học bổng quan trọng nhất là điểm số. Bạn nên cố gắng đạt điểm tổng kết trung bình từ 3.5 – 4.0 (tầm 9-10 điểm theo thang điểm Việt Nam) để có khả năng giành được học bổng cao gấp đôi so với các sinh viên có điểm trung bình dưới 3.0 (tầm 8 điểm theo thang điểm Việt Nam).
Đối với hệ thống giáo dục chuộng xét tuyển theo các bài thi chuẩn hóa như Hoa Kỳ, ứng viên cũng nên tìm hiểu các bài thi chuẩn hóa nổi bật như SAT và ACT và mức điểm yêu cầu của ngôi trường mà bạn đang nhắm đến. Sinh viên có điểm thi SAT và ACT trên trung bình có nhiều khả năng giành được học bổng. Sinh viên có điểm SAT từ 1.000 hoặc ACT từ 21 trở lên có nhiều cơ hội giành được học bổng hơn.
Về ngành học. Riêng trường hợp nước Mỹ, sinh viên theo học các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) có nhiều cơ hội giành được học bổng hơn sinh viên theo đuổi các lĩnh vực khác.
Tuy nhiên, thế giới học bổng du học là vô cùng đa dạng, và đôi khi các chương trình học bổng sẽ ghi rõ những ngành học ưu tiên. Do đó, tùy theo năng lực, định hướng và tiềm năng của ứng viên, sẽ có những cơ hội học bổng toàn phần phù hợp nhất với bản thân. Biết người biết ta trong khâu săn học bổng sẽ giúp bạn có nhiều khả năng trúng tuyển hơn.
Chủ yếu các chương trình học bổng đều là học bổng cao học, có học bổng cử nhân nào không?
Trên thực tế, đúng là là hầu hết các chương trình học bổng của chính phủ và các cơ quan quốc tế đều dành cho các chương trình thạc sĩ và tiến sĩ, nhưng vẫn có những học bổng du học dành cho bậc cử nhân. Bạn cần kiên trì tìm kiếm và nên đặc biệt để mắt đến học bổng của trường, với nhiều loại hình như: học bổng dành cho tân sinh viên năm nhất bậc cử nhân, học bổng dành cho sinh viên xuất sắc bậc cử nhân. Trong phạm vi của cơ sở đào tạo, đôi khi các khoa cũng có học bổng dành riêng cho sinh viên xuất sắc, sắp sửa theo học một chuyên ngành của khoa.
Lưu ý là các chương trình học bổng bậc cử nhân của trường thường được cấp với nhiều giá trị khác nhau, thường tương ứng với các mức 25, 50 và 100% được trừ vào học phí. Thành tích học tập của ứng viên càng cao, khả năng săn được học bổng toàn phần càng lớn. Và tất nhiên là các hình thức học bổng toàn phần hoặc bán phần của trường chủ yếu chỉ bao gồm học phí, do đó ứng viên phải chuẩn bị sinh hoạt phí để chi trả cho cuộc sống thường nhật.
Khi nào là thời gian tốt nhất để bắt đầu săn học bổng?
Việc săn học bổng du học nên diễn ra càng sớm càng tốt. Theo kinh nghiệm của các cựu du học sinh, bạn nên bắt đầu tìm hiểu từ đầu năm cấp 3, để lên kế hoạch chuẩn bị bộ hồ sơ hoàn chỉnh (điểm số tốt, tham gia hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm tình nguyện viên, thực hiện các kỳ thi chuẩn hóa, làm bài kiểm tra tiếng Anh…).
Hơn nữa, tìm kiếm các chương trình học và cơ hội học bổng sớm sẽ giúp bạn sẵn sàng ngay khi bắt đầu mở cửa đăng ký – đặc biệt là đối với các chương trình học bổng du học được cấp theo dạng “First come first served” – ưu tiên cho ứng viên đăng ký sớm.
Nên tìm thông tin học bổng du học ở đâu?
Nếu bạn đã có danh sách những trường đại học mà mình nhắm đến, bạn có thể vào trang web trường và làm theo hướng dẫn. Quy trình nộp đơn xin học bổng thường khác nhau giữa mỗi trường, nên bạn nên nghiên cứu kĩ để làm theo hướng dẫn. Bạn cũng có thể liên hệ trực tiếp với nhà trường thông qua phòng Công Tác Sinh Viên (Student Service) hoặc phòng Tuyển Sinh (Admission Office) để được cung cấp thêm thông tin, hướng dẫn, và tư vấn.
Nếu bạn chưa nhắm được trường nào, bạn có thể nhắm đến ngành nghề, điểm đến, khí hậu… để tìm trường phù hợp với mình. Bạn cũng có thể tìm đến các địa chỉ truy tìm học bổng uy tín và liên hệ chuyên viên tư vấn du học IDP Việt Nam để được theo sát hồ sơ.
Tôi có cần phải được nhận vào trường đại học trước khi nộp đơn xin học bổng không? Có thể giành được học bổng ngay cả khi chưa được nhận vào trường không?
Quá trình nộp đơn xin học bổng giữa các trường đều khác nhau. Hầu hết các trường đều quy định việc được nhận vào học tại trường Đại học là bắt buộc trước khi bạn được phép nộp đơn xin học bổng. Tuy nhiên, đôi khi bạn cũng có thể làm hai thứ song song cùng một lúc. Trong một vài trường hợp (sẽ được ghi rõ trong phần giới thiệu học bổng), đơn xin nhập học của bạn cũng được coi như là đơn xin học bổng – và trường sẽ tự động xem xét học bổng phù hợp với bạn.
Tuy nhiên, có một số Đại học cho phép bạn nộp đơn xin học bổng trước khi được nhận vào trường. Nên bạn đừng do dự hỏi phòng Tuyển sinh để được cung cấp thông tin một cách chi tiết nhất nhé.
Tôi mới nộp đơn xin học bổng tại một trường Đại học và vẫn đang chờ kết quả. Tôi rất muốn biết mình có nhận được học bổng hay không. Vậy tôi có nên gọi điện hay email để hỏi không?
Theo bí quyết săn học bổng của nhiều cựu du học sinh đi trước, bạn nên hạn chế liên lạc với trường Đại học để hỏi kết quả học bổng của mình. Đa số các trường đều công bố khoảng thời gian dự kiến bạn nhận được kết quả học bổng. Nếu quá thời gian ấy mà bạn vẫn chưa nhận được thông tin gì từ trường thì rất có thể bạn đã không giành được học bổng đó.
Tôi vẫn chưa thi IELTS hay TOEFL. Điều này có ảnh hưởng đến điều kiện xin học bổng của tôi không?
Không phải tất cả các trường Đại học đều yêu cầu điểm IELTS hay TOEFL. Tuy nhiên, có sẵn những chứng chỉ về kỹ năng Tiếng Anh này sẽ tốt hơn cho bạn vì nó sẽ giúp bạn có cơ hội nộp đơn ở nhiều trường khác nhau, chứ không không chỉ gói gọn ở những trường không yêu cầu IELS hay TOEFL.
Viết bài tự luận xin học bổng như thế nào cho ấn tượng?
Nếu trường đã có sẵn mẫu hoặc đề tài viết luận, bạn nên viết theo dàn ý đó. Nếu trường không có bất cứ mẫu đơn nào, bạn có thể viết một bài tự luận hay thư xin học bổng theo dàn ý sau:
- Giới thiệu về bản thân và phẩm chất của bạn
- Lý do bạn đã lựa chọn khóa học cụ thể
- Ảnh hưởng của khóa học lên kế hoạch làm việc sau này
Khi đang viết thư xin học bổng, bạn không nên chỉ nói về lý do bạn cần học bổng mà quan trọng hơn là bạn phải giải thích rõ ràng lý do vì sao bạn xứng đáng được nhận học bổng. Trong bài luận, hãy đề cập tới bất cứ điều gì có thể giúp bạn nổi bật. Đa số các nhà cung cấp học bổng muốn biết lý do tại sao họ nên “tài trợ” cho bạn chứ không phải bất kỳ sinh viên khác. Tương tự như ngành Marketing, khi các chuyên gia thường dùng câu chuyện để thu hút sự chú ý của khách hàng, thì bạn cũng có thể kể những câu chuyện của riêng bạn để làm nổi bật những phẩm chất tốt, lòng hiếu học, hay hoài bão tương lai.
Những chiêu trò học bổng du học nào đang phổ biến và làm sao để tránh những chương trình học bổng “rởm”?
Hứa hẹn cấp học bổng với giá trị lý tưởng và điều kiện dễ dàng là một trong những dấu hiệu có thể bạn đang bị lừa đảo. Nếu một công ty du học nào đó đề xuất những chương trình “đảm bảo nhận ngay học bổng” thì bạn nhớ nên thận trọng tìm hiểu trước sau.
Một số chiêu lừa đảo học bổng gồm:
- Yêu cầu bạn đặt cọc tiền trước khi được tiếp cận thông tin học bổng
- Đòi hỏi bạn phải trả góp học phí ở mức lãi suất thấp, thường những chiêu lừa này sẽ bắt bạn đưa một khoản trả trước và biến mất sau khi nộp tiền
- Bạn nhận được thông báo đã nhận được học bổng, tuy nhiên bạn phải trả một khoản phí hay thuế để có thể chính thức nhận học bổng. Nếu thông báo này không phải từ trường hay tổ chức mà bạn xin học bổng, bạn nên kiểm tra kỹ Điều kiện xin học bổng quá đơn giản, không dựa trên thành tích, trải nghiệm hay năng lực ngoại khóa của bản thân hay thậm chí được cấp khi chưa hoàn chỉnh hồ sơ
- Và cuối cùng là thông tin chương trình học bổng không được đăng tải trên các kênh chính thống của trường
Để đảm bảo tính xác thực của một học bổng, cách hay nhất là tìm kiếm trực tuyển để xem số lượng kết quả mà thông tin đó đưa ra. Nếu kết quả không có nhiều trang đăng lại tin học bổng đó hoặc chúng được đăng ở những trang không đáng tin cậy thì tốt nhất là bạn hãy né xa.
